Koncentracja jest ważna w wielu dziedzinach życia. W pracy, w szkole / na uczelni, w relacjach międzyludzkich, w codziennych sprawach, a nawet podczas treningów na siłowni.

Nie wspominając już o specjalnych okolicznościach, gdy powinniśmy nie tylko móc się skupić, ale dodatkowo jeszcze podnieść swoje możliwości – np. przy zbliżającym się egzaminie czy pracy umysłowej.

Koncentracja – z czego mogą wynikać problemy?

Koncentracja jest zależna w dużej mierze od funkcjonowania mózgu i kondycji układu nerwowego. Niemniej jednak, aby ją poprawić, trzeba podejść do tematu kompleksowo. Wobec tego należy zadbać zarówno o profilaktykę, jak i typowe wspomaganie. Zatem wykluczamy czynniki ograniczające i wdrażamy rozwiązania, które wzniosą nasze zdolności na wyższy poziom.

Jak wspomniałem, pierwszym krokiem powinno być wykluczanie czynników, które wpływają na pogorszenie koncentracji. Do takich zaliczymy niestabilną glukozę i insulinę w ciągu dnia. Wbrew pozorom glikemia nie ma związku z funkcjami umysłowymi… Pozory jednak mylą: dochodzi do gwałtownego podniesienia glukozy we krwi, a następnie do szybkiego wyrzutu insuliny, aby ustabilizować cukier.

Z czasem komórki rzecz jasna uniewrażliwiają się na działanie insuliny, a my mamy do czynienia z insulinoopornością (IO), od której niedaleka droga do cukrzycy typu II. Jednym z najczęściej spotykanych objawów IO jest uczucie senności spożyciu posiłku bogatego w węglowodany. Rzutuje to również na zaburzenia koncentracji i pogorszony przebieg procesów myślowych.

Inną kwestią jest najzwyklejsze przemęczenie… Często obieramy sobie za cel wykonanie wszystkich zaplanowanych zadań, nie bacząc na swoje możliwości i dociskając organizm do granic wytrzymałości zarówno psychicznej, jak też fizycznej.

Nierzadko dochodzi do tego zarywanie nocek, niedosypianie. Niedostateczna ilość oraz jakość snu to kiepska regeneracja psycho – fizyczna. Do pary z ubogą, wysoko przetworzoną dietą mamy mieszankę siejącą spustoszenie w organizmie i obniżającą funkcje umysłowe, w tym możliwości skupienia.

Stany zapalne to kolejny element, który ma wpływ na pracę umysłu i koncentrację. Warto wspomnieć, że wcześniej wspomniana insulinooporność jest problemem o podłożu zapalnym. Oczywiście przyczyn stanów zapalnych może być multum. W pierwszej kolejności należy ustalić źródło kłopotów, a następnie zadziałać w sposób adekwatny do sytuacji, więc wskazane jest wykonanie badań, w konsultacji z ekspertem, aby jasno ustalić przyczynę. Dobrym pomysłem mogą okazać się suplementy o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

Co jeszcze? Stan naszych jelit i flory bakteryjnej w znacznym stopniu oddziałuje na mózg i funkcje umysłowe. Nie bez powodu nazywa się je „drugim mózgiem”. Tak, zaburzenia mikrobioty negatywnie rzutują między innymi na możliwość koncentracji i jest to potwierdzone badaniami. Bez względu na to czy mamy do czynienia z niedostatkiem dobroczynnych bakterii, czy nadmiarem tych, o charakterze patogennym.

Najlepszą opcją w tym przypadku jest terapia celowana, aczkolwiek dobry preparat probiotyczny też może okazać się korzystny. Podobnie jak maślan sodu i colostrum. Tym bardziej, że nieszczelność jelit i dysbioza jelitowa często są równoznaczne z zaburzeniami wchłaniania oraz syntezy składników, przez co dochodzi do stanów niedoborowych elementów witaminowo – mineralnych (szczególnie witamin z grupy B).

Koncentracja – co brać, żeby ją poprawić?

Poza działaniami stricte żywieniowymi w połączeniu z ograniczeniem / eliminacją wspomnianych wcześniej czynników, można pokusić się o inne suplementy, skutecznie podkręcające koncentrację, nierzadko wraz z innymi funkcjami umysłowymi.

Najpopularniejszą i zarazem jedną ze skuteczniejszych substancji jest kofeina. Dzieje się tak głównie za sprawą jej właściwości do oddziaływania na receptory adenozyny, z którą konkuruje o dostęp do nich. W tych okolicznościach adenozyna nie jest w stanie w takim stopniu wstrzymywać aktywności układu nerwowego. Dlatego właśnie odnotowujemy skok energii, mniejsze zmęczenie i opóźnione występowanie jego skutków.

Ponadto kofeina wpływa na podniesienie dopaminy, stymulując aktywność obszarów odpowiedzialnych za skupienie i uwagę. Jej stosowanie poprawia funkcje ośrodkowego układu nerwowego. Działa dość szybko i stosunkowo silnie, przez co chętnie się po nią sięga w trybie doraźnym. Bardzo dobrze komponuje się np. z żeń szeniem, który cechuje się działaniem energizującym i wspierającym funkcje kognitywne. Świetną opcją jest też popularna, kuloodporna kawa, albo kawa grzybowa (mushroom coffee).

Kolejnym, dobrym środkiem jest tyrozyna sprzyjająca wytwarzaniu i aktywności neuroprzekaźników powiązanych z energią. Jej stosowanie wpływa również na podniesienie motywacji. Co ciekawe, tyrozyna w formie acetylowanej będzie świetną opcją, gdy jednocześnie potrzebujemy stymulacji, ale mamy do czynienia ze „zmęczeniem receptorów” związanych z kofeiną (często, nadmierne stosowanie związku).

Jednym z moich ulubionych środków jest sulbutiamina, czyli pochodna witaminy B1 o dobroczynnym wpływie na motywację, koncentrację z dodatkowym działaniem energizującym. Działa szybko i odczuwalnie pobudza mózg do działania, pozwalając na lepsze skupienie. Jest też dobrą opcją, gdy nakładamy na siebie spore obciążenia umysłowe, a rezygnujemy z kofeiny.

Minusem jest jej stosunkowo krótkie działanie. Swoją skuteczność zawdzięcza między innymi oddziaływaniu na korę przedczołową i transmisję dopaminergiczną. Jeśli jednak zależy Wam na mniejszym pobudzeniu, ale przez dłuższy czas, to polecam benfotiaminę.

Innym, dobrym środkiem jest ekstrakt z bacopa monnieri, czyli adaptogenu o niemałym wpływie na mechanizm serotoninergiczny i dopaminergiczny. Co więcej, podnosi odporność na stres, jednocześnie łagodząc jego skutki, a do tego wykazuje działanie przeciwzapalne, tym samym ograniczając jeden z czynników upośledzających zdolność do skupienia. Dodatkową zaletą będzie możliwa poprawa pamięci krótko- i długotrwałej, a także uczenia się.

Bardzo wiele osób chwali sobie też acetylowaną postać karnityny. Sama w sobie bierze aktywny udział w mechanizmie energetycznym, służąc między innymi za transporter wyższych kwasów tłuszczowych do mitochondriów. Niemniej jednak połączenie l-karnityny z grupą acetylową daje większe możliwości na całkiem nowej płaszczyźnie.

Tak, chodzi o koncentrację, poprawę zdolności do nauki i zapamiętywania. Grupa acetylowa po odłączeniu zostaje wykorzystana m.in. do wytwarzania neuroprzekaźnika acetylocholiny i to jest kluczową informacją, związaną z jej aktywnym działaniem.

Z powodzeniem możecie też wykorzystać wspomnianą już grzybową kawę, dodając do mocnego espresso np. sproszkowany ekstrakt lion’s mane, jeśli zależy Wam na działaniu „tu i teraz”. Badania potwierdzają nootropowe działanie lion’s mane, polepszające funkcje poznawcze. Poza korzystnym, stymulującym działaniem na mózg, dochodzą jeszcze właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne.

Inne środki, z których można skorzystać:

• gotu kola,
• tauryna,
• teanina,
• alpha GPC,
• hupercyna.