Adaptogeny – takie jak bacopa monnieri, ashwagandha, żeń szeń czy różeniec górski, to grupa środków, które w niebywałym tempie zyskują na popularności.

Wykorzystywane są dla ochrony i usprawnienia pracy mózgu, jako „brain doping”, właściwości adaptogenne, a także z uwagi na szereg korzyści prozdrowotnych płynących z ich stosowania.

Jeśli chodzi o adaptogeny i suplementację, to pierwszym krokiem powinno być ustalenie oczekiwań co do ich działania, celu oraz stanu organizmu. Następnie, aby dokonać bardziej świadomego, a co za tym idzie lepszego wyboru, warto skierować swoją uwagę ku ogólnym korzyściom oraz tym, charakterystycznym dla danego ekstraktu.

Trzeba pamiętać, że środki te cechują się szerokim wachlarzem właściwości, a zatem należy wziąć pod uwagę przyjmowane leki i przeciwwskazania, które mogą się pojawić w okolicznościach konkretnych jednostek chorobowych.

Adaptogeny – podstawowe działanie i korzyści

Faktem jest, że naprawdę działają i od tego wypadałoby zacząć. Niemniej jednak, stopień ich działania może być różny w zależności od wielu czynników – każdy człowiek, organizm jest inny.

Część ekstraktów rozkręca się powoli, a po niektórych śmiało można oczekiwać szybszych efektów. Wiele zależy też od sfery działania, na którą chcemy położyć nacisk. Dla zwiększenia i przyspieszenia rezultatów, a dodatkowo uzupełnienia działania jednego środka o dobroczynne właściwości drugiego, często stosuje się połączenia adaptogenów. Zacznijmy jednak od ogólnych właściwości naszych ziołowych sprzymierzeńców.

Działanie charakterystyczne dla grupy ekstraktów, wchodzących w skład adaptogenów:

• podnoszenie odporności na stres i obniżanie poziomu stresu,
• poprawa odporności organizmu,
• usprawnianie pracy umysłu i polepszanie funkcji kognitywnych,
• ochrona mózgu i układu nerwowego,
• działanie antyoksydacyjne,
• działanie przeciwzapalne,
• wspieranie wysiłku fizycznego i umysłowego,
• poprawa zdrowia i samopoczucia.

Poniżej znajdziecie linki prowadzące do tekstów, w których nieco szerzej opisano działanie poszczególnych adaptogenów:

• ashwagandha,
• żeń szeń,
• bacopa monnieri,
• różeniec górski (rhodiola rosea).

Dodatkowo grzyby witalne o działaniu adaptogennym + ich stosowanie i połączenia:

• cordyceps,
• reishi,
• chaga.

Przeciwwskazania:

Oczywiście suplementacji tego typu nie zaleca się dzieciom, a każdy środek należy stosować z głową, po rozważeniu „za i przeciw”. Dobrym przykładem osób, które powinny zachować ostrożność są kobiety w ciąży, karmiące oraz biorący leki przeciwzakrzepowe, immunosupresyjne czy przeciwcukrzycowe.

Warto mieć na względzie, że tekst ma charakter informacyjno – edukacyjny, a stosowanie – szczególnie w przypadku chorób i dolegliwości – przyjmowanie najlepiej skonsultować z ekspertem, specjalistą.

Stosowanie:

Jak wielokrotnie podkreślałem, suplementacja oraz dawki konkretnych środków powinny być dobierane w sposób indywidualny. Każdy organizm jest inny, zatem ta sama ilość ekstraktu może być w odczuwalna w odmiennym stopniu. Niemniej jednak porcje powinny mieścić się w ramach bezpiecznych norma. Rzecz jasna wiele zależy od surowca wykorzystanego w suplemencie.

Ashwagandha

Zależnie od surowca, najczęściej przyjmuje się dawki oscylujące w granicach od 200mg do 500mg (czasem 600mg) na porcję. Istnieją jednak sytuacje, w których przekracza wspomniane normy – stosowane są porcje nawet do 1000mg czy 1500mg. Ashwagandha działa dobrze już po kilku porcjach (zależnie od celu), aczkolwiek to przy regularnym, dłuższym stosowaniu ukazuje swój potencjał. Pozytywem jest to, że wykazuje działanie długoterminowe. Można stosować przed wysiłkiem lub – w odpowiednio dobranych dawkach – wieczorem, dla poprawy jakości snu.

Żeń szeń syberyjski

Obie popularne odmiany żeń szenia (syberyjski i koreański) uznawane są za ekstrakty poprawiające witalność. Dobrze wpływa na odporność i parametry fizyczne. Dla uzyskania optymalnych rezultatów zalecane są dawki od 100mg. Najczęściej jednak mieszczą się w granicach od 200mg do 1000mg.

Żeń szeń koreański

Koreańska odmiana żeń szenia działa bardziej energizująco, a nawet może wpływać na polepszenie funkcji seksualnych. Nie wspominając już o korzyściach wysiłkowych, umysłowych i wyższej odporności na stres. Zazwyczaj stosuje się dawki 200-400mg. Tu również stosowanie jest zależne od tzw. standaryzacji.

Bacopa monnieri

Bacopa drobnolistna będzie świetnym środkiem dla mózgu, układu nerwowego i w ramach poprawy pamięci krótko- oraz długotrwałej. Rozkręca się dość wolno, aczkolwiek regularne, konsekwentne stosowanie popłaca. Najczęściej przyjmuje się dawki od 200mg do 600mg na dzień.

Różeniec górski (rhodiola rosea)

Różeniec górski oczywiście wykazuje działanie adaptogenne, podnosi odporność na stres i obniża jego poziom. Niemniej jednak suplementacji nim towarzyszy wzrost energii do działania. Podobnie jak ashwagandha, dobrze działa „na krótką metę”, ale prawdziwy potencjał kryje się za dłuższym, regularnym przyjmowaniem. Z uwagi na energizujący potencjał bardzo fajnie sprawdza się z rana. Za optymalne uznaje się dawki od 250mg do nawet ok. 700mg na dzień.

Podsumowując:

Osobiście wszelkie adaptogeny przyjmowałem po posiłku, w pierwszej części dnia. Szczególnie różeniec pomagał nastroić się do działanie, gdy była taka potrzeba. Z drugiej strony, ashwagandha dobrze sprawdzała się przed wysiłkiem fizycznym lub w porze wieczornej – zależnie od potrzeb i porcji.

Faktem jest, że adaptogeny bardzo dobrze się ze sobą łączą, wzajemnie się uzupełniając i działając synergicznie. U mnie sprawdzało się połączenie różeńca i żeń szenia lub bacopa monnieri. W zależności od potrzeb można też przyjmować obie odmiany żeń szenia wraz z ashwagandhą, tworząc energetyczną mieszankę wspierającą ciało, umysł, odporność, a co za tym idzie kondycję zdrowotną.

W przypadku połączeń nie zawsze potrzebne są większe dawki. Najlepszą opcją jest rozpoczęcie od mniejszej, a następnie obserwowanie organizmu i reakcji, aby dobrać odpowiednią indywidualnie pod siebie.