Co brać na stawy?

Stawy to jeden z kluczowych elementów aparatu ruchu, którego rolę często się bagatelizuje. Ćwicząc na siłowni czy wykonując inne aktywności należy pamiętać, że nie tylko mięśnie umożliwiają wykonywanie ruchu. Poza tym układ ruchowy z wiekiem staje się słabszy. Wobec tego warto zwrócić swoją uwagę na suplementy diety korzystnie wpływające na stawy, ścięgna i więzadła. Nie tylko profilaktyka, ale i wspomaganie w sporcie.

Stawy i ich rola

Stawy to ruchome połączenia kostne ulokowane pomiędzy częściami szkieletu. W zależności od rodzaju mogą posiadać różną ilość osi stawowych determinujących kierunek oraz zakres wykonywania ruchu. Stawy podstawowo dzielimy na proste i złożone, zależnie od liczby kości, które się na nie składają. Istnieje jeszcze inny podział, z uwagi na ilość osi związanych z ruchem, jaki umożliwiają – jednoosiowe (np. staw skokowo – goleniowy), dwuosiowe (np. staw kolanowy), wieloosiowe (np. staw barkowy), nieregularne. Rzecz jasna to właśnie stawy wieloosiowe charakteryzują się największą ruchomością. Posiadają budowę kulistą, umożliwiającą ruch na wielu różnych płaszczyznach. Warto wiedzieć, że stawy są otoczone przez torebkę stawową pełniącej rolę pomostu. Torebka je stabilizuje i dzięki niej nie ulegają między innymi przesuwaniu. Pełni też funkcję osłonową i zmniejsza tarcie (warstwa maziowa torebki stawowej odpowiedzialna za produkcję mazi). Na uwadze należy mieć także chrząstkę stawową, której gładka powierzchnia umożliwia swobodne przemieszczanie obu powierzchni. Chrząstki stawowe nie przylegają do siebie, nie są permanentnie przytwierdzone do kości, ale są gładkie, sprężyste i odporne na tarcie. Dzięki temu mamy możliwość poruszania się. Trzeba pamiętać, że z wiekiem chrząstka naszych stawów staje się mniej sprężysta, cieńsza przy środku panewki i bardziej podatna na uszkodzenia. W efekcie zmniejsza się amortyzacja, a ogólna mobilność ulega obniżeniu. Warto zatem działać profilaktycznie szczególnie, jeśli jesteśmy aktywni fizycznie. W wielu przypadkach pomóc mogą suplementy ochrony stawów (przydatne również dla mięśni, ścięgien i więzadeł).

Stawy i suplementy ochrony stawów

Każda aktywność fizyczna to swego rodzaju nacisk na elementy aparatu ruchu. Mimo tego, że grupa środków nazywana jest suplementami ochrony stawów, to działają również na inne części układu ruchowego. Ruch jest jak najbardziej wskazany dla zdrowia, ale należy pamiętać, że układ może ulegać nadwyrężeniom, przeciążeniom, mniejszym lub większym urazom. Dochodzi też do tak zwanych mikrourazów, które przy nieodpowiednim podejściu żywieniowo – suplementacyjnym oraz treningowym będą się rozszerzać, aż urosną do rangi poważnej kontuzji.Najczęściej występującymi składnikami suplementów ochrony stawów są chondroityna, glukozamina i MSM (jako składnik kompleksów ochrony stawów lub jako samodzielny suplement). Chondroityna (w formie siarczanu) jest związkiem o silnych właściwościach wiążących wodę. Korzystnie wpływa też na tkankę łączną i wspiera jej regenerację. Odpowiednie ilości glukozaminy oddziałują na zdolności amortyzacji, dzięki czemu możemy stosować większe obciążenia przy zmniejszonym ryzyku kontuzji. Poza tym bardzo dobrze sprawdza się w utrzymywaniu chrząstki stawowej w optymalnej kondycji. Regeneracja chrząstki samej w sobie, w dosłownym znaczeniu, nie jest możliwa. Niemniej jednak możemy wpływać na możliwość wytwarzania tkanki włóknisto – chrzęstnej, pełniącej rolę zastępczą. Badania potwierdzają, że regularna suplementacja siarczanem chondroityny może ograniczyć degradację chrząstki, poprawić mobilność i ruchomość stawów, zmniejszyć ryzyko schorzeń związanych z aparatem ruchu oraz złagodzić dolegliwości bólowe np. przy osteoartretyzmie. Glukozamina (w formie siarczanu) wspomaga wytwarzanie mazi stawowej odpowiadającej za zmniejszenie tarcia. Warto też mieć na uwadze, że jest ona składnikiem kolagenu, który między innymi pełni rolę optymalizującą funkcjonowanie tkanki łącznej i chrząstki stawowej – pod tym względem nasila też działanie chondroityny. Glukozamina jest składnikiem wspierającym stawy, którego ubywa z organizmu wraz z wiekiem. Tym bardziej, z racji na jej rolę, warto pokusić się o suplementację w ramach działań profilaktycznych. Poza tym z racji tego, że wchodzi w skład kolagenu, dodatkowe ilości z zewnątrz wspomagają komunikację międzykostną. Badania potwierdzają, że połączenie glukozaminy i chondroityny działa bardzo efektywnie zarówno w zakresie zmniejszania degradacji i ryzyka chorób układu ruchu, jak też łagodzenia ich dolegliwości. MSM (metylosulfonylometan), czyli siarka organiczna jest jednym z kluczowych elementów dla chrząstki stawowej i tkanki łącznej. Bardzo dobrze wspiera stawy zarówno przy aktywności fizycznej, jak i schorzeniach typu RZS (reumatoidalne zapalenie stawów). Badania potwierdzają, że dodatkowa suplementacja MSM łagodzi dolegliwości bólowe stawów, a do tego przypisuje mu się działanie przeciwzapalne. Bierze też udział w tworzeniu struktury włókien kolagenowych i cechuje się działaniem antyoksydacyjnym (ma swój udział choćby w syntezie glutationu). Warto pamiętać, że do utrzymania właściwej struktury kolagenu organizm hydroksylizyny i hydroksyproliny. Aminokwasy te są wytwarzane z innych aminokwasów – proliny i lizyny. Proces może sprawnie przebiegać jedynie w obecności odpowiedniego, utrzymywanego stężenia witaminy C. Bez tego elementu nie ma sprawnej syntezy kolagenu, a nasze stawy nie będą w 100% bezpieczne. Inne istotne składniki, które wspierają stawy oraz pozostałe części aparatu ruchowego:

• kwas hialuronowy,
• lizyna,
• miedź,
• witaminy z grupy B (przede wszystkim witamina B3 i witamina B6),
• bioflawonoidy,
• kolagen,
• Boswellia serrata,
• S-adenozylo-L- metionina,
• mangan.