Dieta Paleo - na czym polega?

Dieta Paleo, czyli tzw. dieta człowieka pierwotnego, to popularny system oparty na zdrowej, nieprzetworzonej żywności, z zachowaniem balansu między pokarmami roślinnymi i zwierzęcymi. Odpowiednio skomponowana dieta Paleo jest w stanie poprawić kondycję zdrowotną, a także być użytecznym narzędziem profilaktycznym / prozdrowotnym. Eksperci podkreślają, że z powodzeniem, przy wdrożeniu protokołów, może sprawdzić się w ramach modelu żywieniowego dla osób z chorobami autoimmunologicznymi, a także problemami żołądkowo – jelitowymi. To ewidentna zaleta, ponieważ nie każda dieta jest dobra dla jelit oraz przy kłopotach z układem immunologicznym. To oczywiście przykłady tego, że dieta Paleo może się sprawdzić w naprawdę trudnych przypadkach. Nie znaczy to jednak, że jest kierowana wyłącznie do wspomnianych grup osób. Będzie dobrą opcją niemal dla każdego, kto chce zadbać o swoje zdrowie. Tym bardziej, że jest dość elastyczna i posiadając odpowiednią wiedzę w prosty sposób idzie dokonać modyfikacji adekwatnie do potrzeb. Podsumowując, zarówno dieta Paleo, jak i dieta Samuraja zaliczane są do najzdrowszych systemów odżywiania.

Dieta Paleo – co to takiego i na czym polega?

Dieta Paleo nazywana jest często dietą człowieka pierwotnego. Rzecz jasna to nie do końca tak, bo żyjemy w całkiem innych czasach, a żywienie naszych przodków również do zupełnie zdrowych nie należało. Chodzi o zdrowe, jak najbardziej naturalne i jak najmniej przetworzone produkty. Przykładowo, właściwym do spożycia będzie mięso, a niekoniecznie kiełbasa, pasztet czy wędlina. Wiadomo, są jednak różne podejścia do systemu. W założeniu, w Paleo wykluczamy produkty, których nie spożywali, bo np. nie mieli do nich dostępu, ludzie pierwotni. Model jest zbliżony do żywienia przodków, aczkolwiek z dostosowaniem do panujących czasów, warunków. Dobrym przykładem są jaja, które dawno temu na pewno nie były tak powszechne, jak teraz. W związku z tym nie jemy ich codziennie. Tym bardziej, że w takim wydaniu może to się wiązać z nietolerancjami czy komplikacjami alergicznymi. Oczywiście istnieją też bardziej nowoczesne wydania systemu, które dopuszczają nabiał, nasiona, pestki, orzechy, do których pierwotni ludzie raczej regularnego dostępu nie mieli. Z kolei taka podstawowa, czysta i klasyczna dieta Paleo zakłada wykluczenie nabiału z uwagi choćby na kłopotliwą kazeinę oraz laktozę (cukier mleczny). Regularne spożywanie może nasilać stany zapalne i drażnić nasze jelita.W restrykcyjnym wydaniu, dieta Paleo jest właściwie stylem życia, a nie wyłącznie systemem żywieniowym. Co wydaje mi się ciekawe i zarazem pozytywne, nie ma tutaj marnotrawstwa. Mianowicie, niemal każdą część zwierzęcia można spożytkować z korzyścią dla organizmu. Kości, różne części mięsne, podroby, etc. Swoją drogą, podroby jedzone raz na jakiś czas stanowią świetne uzupełnienie składników witaminowych, a także pożądanych kwasów tłuszczowych. Gdybyście się zastanawiali, to kości wraz z mięsem mogą być świetną bazą do zup (np. rosołu, tzw. „zupy mocy”). Rzecz jasna model żywieniowy nie obejmuje jedynie mięsa i tłuszczów, które są niezbędne dla ciała i umysłu. Poza produktami pochodzenia zwierzęcego, spożywamy też roślinne, czyli owoce i warzywa. Szczególnie cenione są warzywa zielone. Wiadomo, że część produktów występuje sezonowo i ciężko jest o te bardziej naturalne. Wówczas dobrze sprawdzą się podroby, bogate w cenne składniki, a także kiszonki / produkty fermentowane. Warto jednak pamiętać, że owoce spożywamy z umiarem z uwagi na fruktozę, która potrafi sprawiać problemy. Balans między jednymi i drugimi powinien zostać zachowany. W ramach ciekawostki wspomnę, że zawarty w roślinach chlorofil służy jelitom. Eksperci są zdania, że chlorofil ze względu na właściwości transportowe tlenu jest dobrym wsparciem dla niektórych, korzystnych bakterii jelitowych. Bardziej restrykcyjna wersja Paleo zakłada spożywanie naturalnych produktów w postaci surowej, czyli tatary, surowe jaja czy np. sashimi. Trzeba jednak pamiętać, że do takiego żywienia organizm musi się przyzwyczaić, wyrobić odporność, no i może okazać się problematyczne… Istnieje ryzyko chociażby pasożytów. Nie każdy też dobrze radzi sobie w takim modelu żywieniowym. Surowa forma obejmuje dodatkowo warzywa, owoce, a w tym źródła kwasów tłuszczowych (kokos, awokado, oliwki). Od Paleo wywodzi się dieta Samuraja, która została rozszerzona np. o bezglutenowe kasze. Nie ma tam również tak dużego udziału węglowodanów, a jej skuteczność związana jest także z aktywnością fizyczną. Nieco więcej informacji o „Samuraju” możecie przeczytać w osobnym artykule.

Dieta Paleo - czego nie jemy?

• wspomnianego wcześniej nabiału,
• produktów wysoko przetworzonych,
• produktów smażonych,
• tłuszczów roślinnych (za wyjątkiem kokosowego, awokado i oliwy),
• w szczególności oleju kukurydzianego, sezamowego, z orzeszków ziemnych,
• roślin strączkowych (obecność szkodliwych lektyn drażniących jelita i przyczyniających się do stanów zapalnych),
• zbóż i produktów zbożowych (gluten, białka glutenopodobne i kwas fitynowy).

Dieta Paleo

Najlepiej, jeśli jest taka możliwość, sięgać po produkty ekologiczne, z naturalnych hodowli. Na Paleo nie boimy się tłuszczów, ponieważ organizm potrzebuje zarówno tych nienasyconych, jak i nasyconych – kwestia doboru odpowiednich źródeł kwasów tłuszczowych. W przypadku jedzenia „surowizny”, produkty powinny pochodzić ze sprawdzonych źródeł. Co do połączeń pokarmów, to:

• mięso + warzywa,
• mięso + kiszonki,
• owoce dobrze trafią się w swoim własnym towarzystwie (spożywamy same owoce).

Oczywiście można modyfikować system żywieniowy adekwatnie do potrzeb, zachowując główne zasady. Zatem można stworzyć Paleo, które będzie miało mniej węglowodanów niż klasyczne. Nie każdy też waży pokarmy i liczy kalorie, ale nie jest to zakazane. Życzymy zdrowia!