Kwercetyna - działanie prozdrowotne

Kwercetyna jest jednym z bardziej popularnych środków o szeroko udokumentowanym działaniu prozdrowotnym. Oprócz ogólnej poprawy zdrowia, można ją z powodzeniem wykorzystać również przy konkretnych schorzeniach, z którymi dość ciężko sobie poradzić. Z czasem stała się jedną z możliwych i skutecznych opcji, a jednocześnie odpowiedzi na pytanie: Jak doprowadzić swój organizm do porządku? No właśnie… Styl życia współczesnych ludzi wcale nie jest tak zdrowy, jak niektórym mogłoby się wydawać:

• niska aktywność fizyczna,
• wysoko przetworzona żywność,
• używki (papierosy, alkohol, nawet kawa czy słodkie napoje gazowane / energetyki),
• częste sięganie po leki NLPZ, IPP, antybiotyki, środki przeciwbólowe, nieprzemyślaną antykoncepcję etc.,
• składniki antyodżywcze,
• nadmiar cukru w diecie.

Wszystko to może doprowadzać do pogorszenia kondycji zdrowotnej, fizycznej i umysłowej. Poza tym sprzyja rozwojowi stanów zapalnych i jednostek chorobowych o tym podłożu. Nie wspominając już o uszkodzeniach jelitowych i problemach pokarmowych. Zacznijmy jednak od początku…

Czym jest kwercetyna i w czym może pomóc?

Kwercetyna zaliczana jest do flawonów o silnym działaniu antyoksydacyjnym. Śmiało można powiedzieć, że obecnie jest jednym z częściej wykorzystywanych związków flawonoidowych światowej farmacji. Co więcej, można mu przypisać nie tylko silny potencjał antyoksydacyjny, ale i przeciwzapalny z uwagi na zdolność do usuwania tzw. niesparowanych form elektronowych. Wielu ekspertów podkreśla też rolę kwercetyny w regulacji procesów ekspresji genów doprowadzających do epigenetycznych zmian wewnątrz organizmu. Wobec tego może być znakomitym środkiem służącym łagodzeniu chorób nowotworowych, co z resztą potwierdzają badania. Istotny jest również fakt, że kwercetyna posiada specyficzną budowę przestrzenną, dzięki czemu jej działanie jako antyoksydantu jest jeszcze silniejsze. Dokładniej chodzi o charakterystyczne podwójne wiązanie w tzw. pierścieniu C. Ta sama budowa, a dokładniej grupy wodorotlenowe, nasilają jej właściwości w kontekście możliwości chelatowania dwuwartościowych metali, które nierzadko odgrywają rolę katalizatorów utleniania. Mówiąc ogólnikowo, kwercetyna działa pozytywnie i wielopłaszczyznowo na kondycję organizmu i procesy zachodzące w jego wnętrzu. Odpowiednia suplementacja może pomóc przy:

• normowaniu ciśnienia tętniczego,
• ochronie układu sercowo – naczyniowego,
• optymalizacji glikemii organizmu,
• utrzymaniu równowagi między procesami antyoksydacyjnymi i prooksydacyjnymi,
• eliminowaniu stresu oksydacyjnego i jego skutków,
• trzymaniu w ryzach stanów zapalnych,
• utrzymywaniu dobrej ogólnej kondycji kardiometabolicznej,
• terapiach przeciwnowotworowych,
• hamowaniu uszkodzeń komórkowych,
• ograniczaniu nadmiernie postępujących procesów starzenia komórek.

Kwercetyna i jej potencjał przeciwnowotworowy

Z uwagi na silne właściwości przeciwutleniające zaczęto upatrywać w niej związku mogącego wspierać terapie przeciwnowotworowe. Szczególnie, że zdolność do redukcji stresu oksydacyjnego, eliminacji szkodliwych rodników, ograniczania utleniania przekłada się na obniżanie stanów zapalnych, które są powiązane z rozwojem zmian nowotworowych. Tak, kwercetynie przypisuje się także silne działanie przeciwzapalne. Badania potwierdzają jej potencjał w przeciwdziałaniu i wspomaganiu w leczeniu / łagodzeniu choćby raka prostaty.Ogromne znaczenie mają wspomniane wcześniej właściwości do regulowania zmian epigenetycznych. W tym kontekście wykazano, że kwercetyna ogranicza metylację genów supresorowych sprzyjających nowotworzeniu i jest w stanie doprowadzać do ich demetylacji. To z kolei utwierdza w przekonaniu, że jest skuteczna nie tylko w zakresie walki z rakiem, ale i działań profilaktycznych / prewencyjnych. Naukowcy podkreślają, że kwercetyna pozytywnie wpływa na transkrypcję genów. Ma to znaczenie szczególnie w aspekcie chorób nowotworowych, ponieważ odpowiednia suplementacja wspomnianym związkiem prowadzi do pobudzenia Nrf2, co z kolei owocuje lepszą transkrypcją genu P53, nazywanego genem supresji nowotworu. Ekspresja tego genu jest regulowana, a on sam wytwarzany jest w sposób właściwy, dzięki czemu ograniczane są procesy przeistaczania komórek do formy komórek nowotworowych.

Kwercetyna działa przeciwzapalnie

Jak wiecie, stany zapalne stanowią podłoże wielu problemów metabolicznych, w tym kłopotów z glikemią i chorób cywilizacyjnych. Kwercetyna cechuje się silnymi właściwościami do obniżania stanu zapalnego, ale należy też pamiętać, że mogą się one wykształcać na drodze nadmiernej aktywności rodnikowej oraz zaburzenia procesów antyoksydacyjnych i prooksydacyjnych. Dlatego jej dodatkowy, napędzany również przez charakterystyczną budowę przestrzenną, potencjał antyoksydacyjny jest szczególnie istotny. W 2017 roku przeprowadzono kontrolowane, randomizowane badanie z udziałem kobiet borykających się z RZS, czyli reumatoidalnym zapaleniem stawów. Faktem jest, że stan ten ma podłoże zapalne i skutecznie obniża jakość życia i codzienny komfort. Nie chodzi jedynie o mobilność, ale i doskwierające stany bólowe, które w sposób negatywny rzutują zarówno na stan fizyczny, jak też psychiczny. Objawy RZS, leczone zazwyczaj głównie sterydami i środkami przeciwbólowymi, doskwierają najmocniej z rana, po przebudzeniu. Niestety stosunkowo mała ilość specjalistów bierze pod uwagę inne środki, choćby kwercetynę, która jest bezpieczna i z tego, co mówią badania, skuteczna. W próbie wzięło udział 50 kobiet ze zdiagnozowanym reumatoidalnym zapaleniem stawów. Części z nich podawano 500mg kwercetyny przez okres 8 tygodni. Po tym czasie odnotowano niższą aktywność i poziom ekspresji cytokin o silnym charakterze prozapalnym (TNF-alfa oraz IL-6) w stosunku do grupy placebo. Jeśli chodzi o przykre objawy towarzyszące stricte RZS, kobiety otrzymujące kwercetynę potwierdziły złagodzenie ogólnych objawów, poprawę komfortu, a także zauważalne zmniejszenie bólu stawów zarówno z rana, po przebudzeniu, jak i po aktywności ruchowej.

Kwercetyna dobra na problemy z glikemią i powikłania cukrzycowe

Związki w niej zawarte określono jako hamujące względem enzymu reduktazy aldozy, co z kolei daje pozytywne efekty w postaci zmniejszenia wykształcania niektórych powikłań cukrzycy. Ponadto warto mieć na względzie, iż kwercetyna regularnie przyjmowana, w odpowiednich dawkach, może zmniejszać stężenie glukozy w okresie poposiłkowym, a także samej insuliny. Dość głośna praca przeglądowa odnosiła się do randomizowanych, badań kontrolowanych, w których udział brały osoby powyżej 45 lat ze zdiagnozowanym zespołem metabolicznym. Stężenie glukozy i insuliny na czczo było niższe. Jednocześnie nie odnotowano znaczących zmian w hemoglobinie glikowanej.

Co z ciśnieniem tętniczym? Kwercetyna pomoże w jego stabilizowaniu

Część źródeł powołuje się na przegląd badań, w którym wskazano, że u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze, którym regularnie podawano 500mg kwercetyny, zauważono znaczny spadek ciśnienia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego. Są też jednak badania, które potwierdzają, że suplementacja związkiem doprowadzała do obniżenia tętniczego ciśnienia skurczowego u chorych na zespół metaboliczny, ale nie odnotowano zauważalnego wpływu na ciśnienie rozkurczowe czy wskaźniki zaburzeń śródbłonkowych (np. endotelinę-1). Mimo wszystko uważa się ją za środek, który warto rozpatrzyć w kontekście nadciśnienia tętniczego. Niemniej jednak istnieją przesłanki, które mówią, że zbyt wysokie dawki mogą zaburzać rytm serca i wzmagać ciśnienie, rozszerzać naczynia i zmniejszać krzepliwość. Swoje działania najlepiej konsultować ze specjalistą (zresztą podobnie, jak i w innych przypadkach chorobowych).

W czym jeszcze może pomóc kwercetyna?

• usprawnia funkcje kognitywne i przyczynia się do ochrony układy nerwowego,
• korzystnie wpływa na profil lipidowy,
• działa przeciwwirusowo,
• może zmniejszać ryzyko miażdżycy,
• poprawia odporność,
• wspomaga rezultaty sportowe i wysiłek fizyczny,
• wspiera uszczelnianie jelit,
• dobrze działa na kondycję włosów.