PMS - skąd się bierze

PMS to istna zmora kobiet. Mówi się, że muszą zmagać się z przykrymi objawami napięcia przedmiesiączkowego aż do czasu, gdy wejdą w stan menopauzy. Co ciekawe, ten ciężki okres, następujący na około tydzień przed menstruacją, jest traktowany jako coś zupełnie normalnego – coś, z czym po prostu muszą żyć. Ale czy na pewno? Wbrew pozorom PMS wraz z całym wachlarzem objawów został uznany za standard, ponieważ tak wiele kobiet się z nim boryka. Z kolei w momencie, gdyby organizm cieszył się dobrym zdrowiem, szczególnie hormonalnym, nie byłoby to tak odczuwalne. Dobrze myślicie: można ograniczać, minimalizować i w tym kontekście podnosić jakość swojego życia. Sprawdźcie w jaki sposób.

PMS, czyli napięcie przedmiesiączkowe

Żeby podjąć właściwe działania pozwalające na złagodzenie doskwierających objawów, musimy lepiej zrozumieć naturę problemu. Mówi się, iż cykl menstruacyjny zależy od hormonów. Cóż, po części jest to prawdą… Ale od początku. Zacznijmy zatem od tego, że bazowo można go podzielić na dwie fazy. Pierwszą nazywamy folikularną ze względu na hormon dominujący w owym czasie – FSH. Wytwarzane przez podwzgórze GnRH daje sygnał do przysadki, która pobudza FSH stymulujące wydzielanie estrogenów oraz estradiolu przez jajniki. Po pierwszej fazie cyklu dochodzi do uwolnienia pęcherzyka Graffa z komórki jajowej, czyli owulacji, z którą ma się do czynienia najczęściej w warunkach wysokiego poziomu wspomnianych estrogenów, wraz z podwyższeniem lutropiny i prolaktyny. Drugim etapem jest faza lutealna, gdzie nadal mamy do czynienia z wysokimi estrogenami, ale spadkiem pozostałych wymienionych hormonów. Pod koniec cyklu menstruacyjnego, poziom hormonów ulega obniżeniu, co trwa do ponownego zapoczątkowania fazy folikularnej zwiastującej kolejny cykl. Za standardową długość cyklu menstruacyjnego uznaje się jednak 28 dni. Rzecz jasna zależnie od osoby, stanu organizmu, poziomu stresu, kłopotów hormonalnych, może on być krótszy, bądź dłuższy. Podobnie z nasileniem i stopniem odczuwania objawów towarzyszących PMS. PMS, czyli napięcie przedmiesiączkowe, dotyka młodych kobiet najczęściej z uwagi na niestabilność hormonalną, a dokładniej kłopoty z progesteronem czy zaburzeniem równowagi między progesteronem i estrogenem. Co więcej, stany niedoborowe również mogą przyczyniać się do powstawania zjawiska. Do powszechnych objawów zaliczamy:

• bóle w dolnej części brzucha,
• bóle głowy,
• migreny,
• wahania apetytu,
• wahania nastroju,
• nerwowość,
• wzdęcia,
• biegunki / zaparcia,
• pogorszenie jakości snu / problemy z zasypianiem,
• zachcianki na słone lub słodkie przekąski,
• ogólne zmęczenie,
• gorsze samopoczucie,
• mdłości,
• skurcze brzucha,
• zwiększona wrażliwość piersi,
• problemy z koncentracją,
• spadek libido.

Eksperci podkreślają, że żywienie pełni kluczową rolę przy PMS. Kiepski tryb życia i niewłaściwa dieta mogą być powiązane z niedoborami określonych składników. To z kolei może przerodzić się w zespół napięcia przedmiesiączkowego lub nasilić towarzyszące mu objawy. Szczególnie, jeśli chodzi o niedostatek żelaza, manganu, magnezu i wapnia (lub zaburzenia równowagi między dwoma ostatnimi). Można więc wywnioskować, że w przypadku takich problemów wskazana będzie zmiana nawyków żywieniowych i/lub dodatkowa suplementacja.

PMS – przyczyny i wskazówki

Do stosunkowo często występujących objawów zaliczamy też uczucie ciężkości, zatrzymywanie wody czy obrzęki, co nierzadko świadczyć o PMS wywołanym problemami z wahającym się poziomem progesteronu. Co więcej, dowiedziono, że zbyt wysoki jego poziom jest powiązany z nasilonymi objawami zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Z drugiej strony, wiele kobiet nawet nie bierze tego czynnika pod uwagę, a szkoda, ponieważ najważniejsze jest ustalenie źródła problemu. Z tego względu powinno się zwracać uwagę zarówno na progesteron, jak i FSH oraz LH. Inną przyczyną hormonalną może być nierównowaga estrogenu / esradiolu, która nierzadko idzie w parze z nadwagą, kiepskim trybem życia czy przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej. Wpływ może mieć także nieprawidłowe funkcjonowanie wątroby i/lub nadnerczy. Część źródeł naukowych pokazuje, że zespół napięcia przedmiesiączkowego nie jest zależny wyłącznie od poziomu hormonów. W części przypadków wartości hormonów w danych okresach są zbliżone zarówno u kobiet borykających się z PMS, jak i nie mających z tym problemu. Z tego względu zaczęto analizować inne możliwości, takie jak predyspozycje genetyczne, reakcje układów na stresogenne czynniki czy funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego. Poza powyższymi przyczynami i korelacjami z PMS wymienia się jeszcze te niedoborowe, czyli żywieniowe. Choć oczywiście w każdym wymienionym przypadku sytuację można poprawić właściwym podejściem dietetycznym i przy wsparciu suplementacyjnym. Jakie zaniedbania w tym zakresie mogą doprowadzać do PMS i nasilać symptomy?

• niedostatek magnezu,
• stany zapalne,
• niedobór żelaza,
• niedostatek niektórych witamin z grupy B, szczególnie B5 oraz B6,
• używki, takie jak kawa czy alkohol,
• nadmiar cukru w diecie,
• zbyt duża ilość produktów wysoko przetworzonych,
• nieodpowiedni poziom wapnia,
• nieodpowiednia podaż zdrowych kwasów tłuszczowych,
• zaburzenia poziomu glukozy we krwi.

Co można zmienić, aby złagodzić objawy PMS?

• zadbać o uzupełnienie niedoborów,
• przy ubogiej w błonnik pokarmowy diecie, zadbać o zwiększenie jego spożycia,
• zmniejszyć ekspozycję na stres,
• wprowadzić dobre dla układu nerwowego, a przy okazji zwiększające odporność na stres, adaptogeny,
• zadbać o odpowiednią ilość oraz jakość snu,
• postawić na jak najmniej przetworzoną żywność,
• zmniejszyć ekspozycję na ksenoestrogeny,
• ograniczyć lub zrezygnować z kofeiny oraz alkoholu,
• wprowadzić aktywność fizyczną,
• zoptymalizować spożycie węglowodanów i soli,
• zadbać o optymalny stosunek spożycia kwasów tłuszczowych.