Zgaga - palący problem

Zgaga to dolegliwość, z którą miało do czynienia wielu z nas. Część źródeł podaje, że jest związana wyłącznie z nadkwasotą, najlepszą kuracją są środki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego. Jak się okazuje, to nie do końca tak… Powiemy sobie skąd tak naprawdę bierze się zgaga, co pozwoli na podjęcie odpowiednich i co za tym idzie skutecznych kroków w celu wyeliminowania problemu. Jak to się mówi: najpierw poznaj swojego wroga.

Zgaga – skąd tak naprawdę się bierze?

Znacie to uczucie palenia w klatce piersiowej lub rozciągające się wzdłuż przełyku? To nieprzyjemne uczucie nasila się przy przełykaniu, na krótko od spożycia posiłku. Jeśli wiecie o co chodzi, to być może mieliście do czynienia ze zgagą. Musicie wiedzieć, że może mieć kilka przyczyn, np. niestrawność czy stan zapalny żołądka. Co więcej, zgaga często towarzyszy chorobie refluksowej żołądka. Badania potwierdzają, że ryzyko zarówno zgagi, jak i choroby refluksowej może wzrastać wraz z wiekiem. Warto jednak wiedzieć, że nieprzyjemne palenie jest powodem cofania się treści żołądkowej razem z kwasem, aż do przełyku. Może to dotykać osób zdrowych, borykających się z problemami trawiennymi i pokarmowymi. Wspomniana treść wraz z kwasem podrażnia błonę przełyku, czego efektem jest owe palenie. O ile kwas cofa się do przełyku razem z treścią pokarmową, o tyle nie odpowiada on bezpośrednio za zgagę. Obniżając kwasowość środowiska, do którego przyzwyczajony jest żołądek i którego potrzebuje działamy stricte objawowo, a do tego możemy sobie zaszkodzić. Powinno się działać na źródło problemu, co pozwoli go wyeliminować, a do tego pozbyć się przykrych objawów. Co wobec tego należy wiedzieć? Chodzi o dolny zwieracz przełyku, będący częścią mięśni przełyku, który w normalnych okolicznościach niemal nieustannie pozostaje w napięciu, uniemożliwiając cofanie się treści żołądkowej. Wyjątkiem jest przepuszczanie dostarczanego pokarmu (w jedną stronę), a tam przechodzi dalej do żołądka. Po tym ponownie ulega napięciu, aby nic nie wróciło z powrotem. Niemniej jednak, gdyby mechanizm był idealny, to ten artykuł nie miałby sensu, bo zgaga nie miałaby prawa bytu, prawda? Warto mieć na względzie, iż jest poniekąd zależny od układu parasympatycznego, a dokładniej od nerwu błędnego, a także działania niektórych hormonów, takich jak gastryna czy żeńskie hormony płciowe, które mogą wpływać na napięcie dolnego zwieracz przełyku. Nic zatem dziwnego, że ciąża jest stanem, w którym nierzadko można doświadczyć zgagi czy refluksu. Idąc tym tropem najlepszym wyjściem jest utrzymanie odpowiedniego napięcia dolnego zwieracza i ograniczenie czynników obniżających je. Poza zwracaniem uwagi na gospodarkę hormonalną, należy zadbać o poprawę funkcji trawiennych oraz optymalizację pH i kwasu żołądkowego. Wiele osób ma zgagę, ale boryka się nie z nadkwasotą, a niedostateczną ilością kwasu i/lub enzymów. Zatem dodawanie do tego środków prowadzących do obniżenia kwasowości środowiska czy leków IPP (swoją drogą negatywnie działających na mikroflorę jelitową) nie będzie rozwiązaniem, a wręcz przeciwnie. Pamiętajcie też o zadbaniu o jelita (szczelność oraz flora bakteryjna).Jeśli Waszym problemem jest zbyt niska ilość HCL lub enzymów, to warto rozważyć enzymy trawienne. Dość częstym postępowaniem jest wdrożenie octu jabłkowego (rozcieńczanego w wodzie) do diety czy suplementacja betainą HCL, aczkolwiek tutaj kluczem jest obserwacja, ponieważ stosuje się ją cyklicznie, stopniowo schodząc z dawką w dół. Oczywiście w pierwszej kolejności warto podjąć właściwe kroki żywieniowe, czyli wyeliminować pokarmy drażniące i zmniejszyć udział węglowodanów, które w nadmiernych ilościach mogą działać drażniąco. Zgaga jako objaw zbyt niskiego poziomu HCL może być związana z niedostatkiem pepsyny istotnej choćby dla trawienia dostarczanych protein. Niedokwaszenie to oczywiście nie tylko problemy z przetwarzaniem wyłącznie białek, ale i wszystkich innych składników pokarmowych. Pojawienie się zgagi może być też związane z występującymi stanami zapalnymi i wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej, co prowadzi do wypychania treści żołądkowej ku górze (ku przeponie). Co więcej, jeśli dodatkowo istnieje problem z funkcjonowaniem i napięciem dolnego zwieracza przełyku, to dochodzi do wstecznego przechodzenia pokarmu wraz z kwasem żołądkowym. Efekt? Podrażnienie błon śluzowych przełyku.

Zgaga – co zatem robić?

• zadbać o trawienie i wyeliminować ewentualne problemy trawienne,
• optymalizować pH oraz ilość kwasu żołądkowego,
• stopniowo zmieniać nawyki żywieniowe,
• zmniejszyć udział węglowodanów (szczególnie oczyszczonych), jeśli spożywamy je w nadmiernych ilościach,
• zadbać o florę bakteryjną i szczelność jelit,
• nie napychać się (kontrolować porcje) i wprowadzić tzw. dietę rozdzielną,
• rozważyć odpowiednią suplementację,
• w niektórych przypadkach pomóc może np. siemię lniane,
• zadbać o odpowiednie nawodnienie i pić między posiłkami, a nie w trakcie, aby nie zaburzać trawienia.