Sen i jego znaczenie w życiu codziennym

Jeśli sen nie jest dla Was ważny, to sprawdźcie, jakie ma znaczenie w życiu codziennym! I pamiętajcie, nie tylko ilość, ale i jakość - nie pożałujecie. W codziennym życiu można spotkać wiele osób, dla których sen jest najważniejszy. Można powiedzieć, że wręcz celebrują każdą chwilę, którą mogą poświęcić na odpoczynek nocny. Logiczne, któż nie lubi sobie pospać, prawda? Mimo wszystko są osoby, które bagatelizują rolę snu i jego wpływ na organizm. Jeśli myślicie, że lepiej zarwać nockę i popracować, albo pograć na komputerze nieco dłużej, to się mylicie. Wiadomo, czasem nie ma innej opcji, ale jeśli macie wybór, to nie wahajcie się – idźcie do łóżka i dajcie organizmowi wypocząć.

Sen i rytm dobowy

Sen jest niedocenianym czynnikiem, co jak się okazuje jest jednym z największych błędów. Szczególnie, jeśli zarywanie nocek powtarza się dość często. Tak po prawdzie, to właśnie sen odpowiedniej jakości i długości wpływa na ogromną ilość mechanizmów, które warunkują komfort psychiczny, energię do działania, motywację, funkcje umysłowe, stan zdrowia czy choćby odporność. Nie wspominając już o tym, że może pomóc w pracy nad sylwetką… Duży problem mogą mieć osoby pracujące zmianowo. Przestawienie rytmu dobowego, przy nagłym przeskoczeniu na nocne zmiany, to spory szok dla organizmu. Warto zaznaczyć, że rytm dobowy jest ściśle powiązany z hormonami. Podstawową kwestią jest wydzielanie kortyzolu, czyli hormonu stresu. Naturalnie jego poziom jest najwyższy z rana. Natomiast, jeśli pominąć sytuacje powodujące jego wzrost (np. okres po wysiłku fizycznym), stopniowo by się obniżał wraz z upływem dnia. Praca Mahammeda dość jasno pokazuje, że podwyższony poziom kortyzolu jest też równoznaczny ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia stanów depresyjnych. Należy jeszcze nadmienić, że osoby pracujące zmianowo są w grupie zagrożonej częstszymi infekcjami wirusowymi. Podczas odpoczynku nocnego ma miejsce regeneracja zarówno fizyczna, jak i psychiczna. Wobec tego można śmiało uznać, że sen jest w stanie zapewnić warunki dla optymalnego funkcjonowania organizmu. Co z tego, że mamy energię, skoro czujemy się ospali, a motywacja spada? I odwrotnie, po co nam motywacja, jeśli nie mamy mocy do działania, albo nie jesteśmy w stanie się skupić? Faktem jest, że większość ludzi śpi zbyt mało, aby regeneracja psycho – fizyczna przebiegała prawidłowo. Zgodnie ze źródłami, powinno się przeznaczać średnio 7h (do 9h) na odpoczynek nocny. W niektórych okolicznościach wskazana jest też drzemka. Co ciekawe, pory kładzenia się i wstawania również nie są bez znaczenia. Szczególnie, jeśli chodzi o odnowę nadnerczy, która najintensywniej zachodzi w godzinach od 21:00 do 1:00. Uwierzcie, bagatelizowanie tego czynnika i doprowadzenie się do stanu zmęczenia nadnerczy, nie wyjdzie Wam na dobre…

Niedobór snu niszczy zdrowie

Sen ma znaczenie choćby dlatego, że jest swoistym regulatorem gospodarki hormonalnej i neuronalnej. Dodatkowo, zadbanie o niego, pod kątem ilościowym i jakościowym, nie tylko podnosi koncentrację, pozytywnie wpływa na pamięć i gospodarkę energetyczną w następnym dniu. Polepsza też tolerancję na stres, który jest jednym z czynników sprzyjających rozwojowi groźnych jednostek chorobowych. Być może wiele osób będzie zaskoczonych, ale niedobory snu negatywnie odbijają się na gospodarce cukrowej organizmu. Badania potwierdzają, że brak właściwego wypoczynku nocnego przekłada się na zaburzenie przebiegu procesów fizjologicznych związanych z przemianami metabolicznymi. Mało tego, jest skorelowane z kłopotami z glikemią, a w tym wrażliwością insulinową i cukrzycą. Już sam stres i powiązany z nim hormon mają niemały udział w wykształcaniu insulinooporności, od której już krótka droga do cukrzycy. Zaburzenia kortyzolu, wysoka ekspozycja na stres, pogorszenie wrażliwości insulinowej nie działają na plus również dla naszej sylwetki. Niedobory snu są związane z podwyższonym poziomem greliny (hormon głodu), stymulującej apetyt. Wszystko jest w porządku, gdy grelina pozostaje w równowadze z hormonem przeciwstawnym, czyli leptyną (hormon sytości). W innym wypadku, wpływa to na zwiększony pobór pokarmu, a co za tym idzie energii. Mamy wówczas do czynienia z utrzymującym się głodem. Zaburzenie równowagi między hormonami, które w pewnym stopniu warunkują masę ciała nie wróży nic dobrego. Tym bardziej, że dodatkowo mamy do czynienia z wahaniami poziomu cukru, wyrzutami insuliny i pogorszoną wrażliwością na ów hormon. Wszystko prowadzi do nadmiernego magazynowania tkanki tłuszczowej i otyłości, która już dawno uzyskała miano jednej z chorób cywilizacyjnych. Badania Arlet Nedeltcheva potwierdzają, że osoby niedosypiające spożywają większe ilości pokarmu, więcej podjadają, a co za tym idzie szybciej tyją i wykazują spore trudności z pozbyciem się zmagazynowanego tłuszczu. Otyłość z kolei jest jednym z czynników sprzyjających m.in. rozwojowi chorób sercowo – naczyniowych. Osoby niedosypiające mają też częściej do czynienia z przewlekłymi stanami zapalnymi. Co ciekawe, stan zapalny tego typu nie jest zaliczany do wyjątkowo groźnych, w porównaniu do np. ostrego zapalenia. Mimo wszystko może trwać przez bardzo długi czas, w którym dochodzi do nasilonego wydzielania cytokin prozapalnych, takich jak IL-6 i TNF-alfa. Faktem jest, że przewlekłe stany zapalne podnoszą ryzyko rozwoju wielu jednostek chorobowych, takich jak insulinooporność, cukrzyca, choroby neurodegeneracyjne, wspomniane wcześniej sercowo – naczyniowe, a nawet nowotworowe. Ponadto przyspieszają procesy starzenia komórkowego.

Długi i głęboki sen, a odporność

Udowodniono, że odpowiedni sen wspiera zachowanie równowagi między kortyzolem, a melatoniną (hormon snu). Jeśli są ku temu wskazania, to można skorzystać z suplementów. To właśnie melatonina koordynuje nasz wewnętrzny zegar biologiczny. Hormon ten, jest w stanie kontrolować reakcje zapalne i stymulować procesy immunologiczne, również w warunkach powodujących upośledzenie czynności odpornościowych (np. przy przyjmowaniu środków immunosupresyjnych). Ogranicza też nadmierną reakcję układu w okolicznościach chorób autoimmunologicznych. Zgodnie z badaniami, prawidłowy sen wpływa na ilość komórek odpornościowych, działa immunoregulująco i znacznie zmniejsza podatność na infekcje wirusowe. Poza tym wpływa na poziom GH, który posiada funkcje stymulujące układ odpornościowy.

Podsumowując znaczenie snu

Prawidłowy sen (odpowiednia ilość i jakość):

• pomaga w pracy nad sylwetką,
• zmniejsza ryzyko wielu chorób, takich jak choroby neurodegeneracyjne, sercowo – naczyniowe, cukrzyca,
• pozwala trzymać stany zapalne w ryzach,
• zwiększa tolerancję na stres,
• zmniejsza ryzyko otyłości,
• podnosi odporność i obniża podatność na infekcje,
• zmniejsza ryzyko stanów depresyjnych,
• sprzyja lepszej koncentracji i zapewnia optymalny przebieg procesów myślowych,
• regeneruje ciało i umysł,
• sprzyja lepszej wrażliwości insulinowej, energetyce organizmu i gospodarce cukrowej.