Dieta niskowęglowodanowa - komu jest polecana?

Dieta niskowęglowodanowa przede wszystkim kojarzy się z utratą zbędnych kilogramów. Mniej osób bierze jednak pod uwagę, że z powodzeniem można wykorzystać te system do poprawy zdrowia.

Węglowodany i dieta niskowęglowodanowa

Węglowodany, dla większości osób, są podstawowym źródłem energii i to właśnie na nich w dużej mierze opiera się codzienne żywienie. Wiadomo, do przebiegu procesów wewnętrznych, aktywności, ruchu, sprawnej pracy mózgu i innych aspektów, potrzebujemy energii. Faktem jednak jest, że często nie mamy umiaru, a nawet odpowiedniej wiedzy, aby kategoryzować je na właściwe i niekoniecznie służące kondycji organizmu. Warto wiedzieć, że niemal wszystkie dostarczone węglowodany przekształcane są na glukozę, będącą bazowym cukrowcem. To właśnie ona odżywia tkanki i stanowi pierwszorzędny element energetyczny do działania organizmu. Co ciekawe, dość specyficzna i wyjątkowa jest wątroba, ponieważ w pierwszej kolejności wykorzystuje fruktozę, a nawet potrafi przekształcać glukozę na fruktozę w okolicznościach niedoborowych. Warto nadmienić, że o ile jesteśmy w stanie w pewnym stopniu nakreślić dolny pułap spożycia tego składnika u zdrowej osoby, o tyle górna granica może być różna, zależnie od wielu czynników, które bierze się pod uwagę podczas komponowania diety (wiek, płeć, współczynnik aktywności, somatotyp – typ metaboliczny). Przykładowo, eksperci uznają, że dzienne, dolne spożycie węglowodanów powinno być wyższe niż 100g (u zdrowej osoby). Jak wiecie, nadmiar węglowodanów nie służy utrzymywaniu i poprawie kondycji zdrowotnej. Tym bardziej, jeśli w grę wchodzą różnego rodzaju schorzenia układowe, zapalne czy metaboliczne. Należy jednak pamiętać, że nie ma uniwersalnego systemu żywieniowego – wszystko trzeba dopasowywać indywidualnie do sytuacji i potrzeb. Dieta niskowęglowodanowa, jak sama nazwa wskazuje, polega na ograniczeniu spożycia wspomnianego składnika. W założeniu jest to ilość oscylująca w granicach od 50g do 150g.

Dieta niskowęglowodanowa – co daje i komu jest polecana?

Wiele osób uznaje dietę ketogeniczną za formę diety niskowęglowodanowej. Poniekąd jest to prawda, ponieważ mamy tam do czynienia z minimalnym spożyciem cukrowców (i wyższą podażą tłuszczów). Niemniej jednak pozostawałbym przy rozgraniczeniu obu modeli żywieniowych. Z prostego powodu: tzw. „dieta keto” wymaga pomyślnego przejścia przez fazę adaptacyjną i wejścia w ketozę, żeby organizm mógł wykorzystywać tłuszcze oraz ciała ketonowe do celów energetycznych. Wbrew pozorom nie jest to takie proste, a dla części osób może być wręcz ciężkie do zrealizowania. Z kolei dieta niskowęglowodanowa bazuje na niskim spożyciu składników energetycznych, przy jedoczesnym zwiększeniu białek i tłuszczów, bez wymogu ketozy. Mało tego, mimo dostarczania małych ilości typowych elementów energetycznych, wiele osób stosujących system, odnotowało wyraźny brak nadmiernego uczucia głodu. Dzieje się tak, ponieważ połączenie źródeł tych dwóch składników w jednym posiłku jest bardzo syte i trzyma głód w ryzach na długie godziny. To również jeden z powodów, dla których śniadania białkowo – tłuszczowe (np. jajecznica na bekonie) są tak często polecane (szczególnie na dietach ketogenicznych).Kolejną zaletą modelu niskowęglowodanowego może być komfort pokarmowy. Wiadomo, wiele zależy od stanu organizmu i aktualnej kondycji jelit czy układu trawiennego. Mimo to sporo osób odnotowuje poprawę samopoczucia względem problemów jelitowych – po prostu przy spożywaniu większej ilości węglowodanów bardziej doskwierają im objawy stricte pokarmowe. Rzecz jasna, może to być sposób na ich złagodzenie, aczkolwiek mimo wszystko wskazane jest określenie źródła kłopotów (np. SIBO czy zaburzeniem flory bakteryjnej). Dietę z czystym sumieniem można polecić również osobom z zaburzoną glikemią, np. insulinoopornością. Nie będę się już zagłębiać w różnorodne czynniki składające się na podłoże IO, ale nadmierne spożycie węglowodanów na dłuższą metę, jest jednym z nich. W wielu przypadkach dieta niskowęglowodanowa okazuje się też przy cukrzycy / stanach przed cukrzycowych. Co istotne, otyłość i choroba Hashimoto są często powiązane z insulinoopornością i odwrotnie. Zatem pewnie nikogo nie zdziwi fakt, że dieta ta nierzadko jest zalecana również w tych przypadkach. Odpowiednio skomponowana i ukierunkowana, może sprzyjać lepszemu spalaniu tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie indukować spadek wagi. Wówczas wrażliwość komórek na działanie insuliny, pełniącej też rolę transportera glukozy, ulega poprawie. O ile dieta niskowęglowodanowa może być korzystna przy odchudzaniu / redukowaniu poziomu tkanki tłuszczowej wraz z eliminowaniem IO, o tyle eksperci nie zalecają jej stosowania przy naprawdę ekstremalnych, regularnie odbywających się treningach (szczególnie niedoświadczonym osobom). W takich okolicznościach zasady schodzenia z węglowodanów powinny być dobrane indywidualnie do potrzeb oraz stanu organizmu i wdrażane w sposób stopniowo. Należy mieć na uwadze, że jeśli dotychczas jadłospis bazował na wysokowęglowodanowych posiłkach, to gwałtowne i drastyczne obniżenie ilości składnika w diecie będzie równoznaczne z szokiem oraz sporą dawką stresu dla organizmu. Może też skutkować nadmiernym apetytem na produkty o dużej zawartości cukrowców. Takie zmiany nie są też wskazane dla kobiet karmiących i będących w ciąży, chyba że już przed tym przebywały na diecie niskowęglowodanowej (wówczas, zależnie od okoliczności, dopuszczalne jest zrobienie wyjątku).

Dla kogo dieta niskowęglowodanowa może być w porządku?

• dla osób z problemami pokarmowymi, które doświadczają nieprzyjemnych skutków po spożyciu węglowodanów,
• dla osób z insulinoopornością,
• dla borykających się z cukrzycą,
• dla osób z wysokim poziomem triglicerydów,
• dla osób z nadwagą / otyłością.